Yqarpaqları açıq şəkildə yandırılmasınln zərəri nədir və hansı profilaktik tədbirlərə ehtiyac var

Payız mövsümündə yarpaqların tez-tez düşməsi ilə yanaşı, əhali arasında tökülmüş yarpaq bitkilərinin qalıqlarının yandırılması faktları da artıb. Tullantıların İdarə Olunması Məcəlləsinin 35-ci maddəsinə əsasən, təhlükəli olmayan məişət tullantılarının (yarpaqlar, məişət tullantıları) açıq yandırılmasına görə 200 lari məbləğində cərimə edilir. Yarpaqların açıq yandırılması ətraf mühiti çirkləndirmək və zərər verməklə yanaşı, insan sağlamlığı üçün də ciddi təhlükə yaradır. Yarpaqların yandırılması zamanı çıxan tüstünün tərkibində bir sıra toksinlər (kanserogenlər, qıcıqlandırıcılar) və zəhərli maddələr, o cümlədən metan var. İnsanlar üçün çox təhlükəlidir və bir çox xəstəliklərə səbəb olur. Yarpaqların yandırılması zamanı ayrılan tüstünün tərkibindəki çirklənmiş maddələrin miqdarı icazə verilən konsentrasiyadan 300 dəfə artıqdır və bu, işlənmiş qazlardan daha çox ətraf mühitə ziyan vurur. Tullantıların idarə olunması və yerli ödənişlər şöbəsinin müdiri Tamaz Avkofaşvili “Bolnis” qəzetinə yarpaqların açıq yandırılmasının vurduğu zərər, onun aradan qaldırılması üçün hansı alternativ tədbirlərin görülməsi və bu məsələ ilə bağlı Bolnisi bələdiyyəsi nəzarətinin hansı qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi barədə ətraflı danışıb. – Payız fəsli ilə əlaqədar əhali tərəfindən bitki yarpaqlarının yandırılması halları tez-tez baş verir ki, bu zaman havaya külli miqdarda zərərli zəhərli maddələr atılır ki, bu da öz növbəsində insanların sağlamlığına və ekoloji mühitə böyük ziyan vurur. Eyni zamanda, yarpaqların yandırıldığı yerdə torpağın münbit qatına termik ziyan dəyir ki, onun bərpası gələcəkdə on illərlə davam edəcək. Bitkilərin yandırılması insanların həyatında zərərli bir əməldir. Yandırmaq əvəzinə yarpaqları toplamaq və ondan kompost hazırlamaq üçün istifadə etməsək, yığılan miqdarı ev sahələrinə və bitkilərin köklərinə yaxın yerə səpmək lazımdır, çünki onların parçalanması prosesi nəticəsində torpaq üçün ən yaxşı gübrə xammalı olan humus əmələ gəlir. Əgər analoji ərazimiz yoxdursa, o zaman yığılan yarpaqları bütün bələdiyyə ərazisində yerləşən məişət tullantıları qutularına qoyub zibilxanaya aparacağıq. Sözügedən problemlə bağlı ölkədə fəaliyyət göstərən KİV-lər tərəfindən reklam çarxları vasitəsilə mütəmadi olaraq məlumatlar yayılır, təhsil müəssisələrində tədris prosesində müəllimlər onlarla tez-tez bu mövzuda danışsalar da, problem hələ də həllini tapmır ki, çünki əhalinin bu mövzuda məlumatların aşağı səviyyədə olması mane olur. Yarpaqların yandırılması ilə bağlı məlumatlarla bağlı Bolnisi Bələdiyyəsi meriyasının nəzarət xidmətinə yerindəcə məlumat verilir, bəzi hallarda isə xəta törədən subyektə xəbərdarlıq və məlumat verilir ki, bu da əsasən səmərə verir. Qeyd olunan proseslə bağlı hüquqi tənzimləmələrə gəlincə, Gürcüstanın “Tullantıların idarə olunması məcəlləsi” qanununun X fəslinin 35-ci maddəsinə əsasən, təhlükəli olmayan məişət tullantılarının (yarpaqlar, bağ/park tullantıları, məişət tullantıları) açıq şəkildə yandırılması və ya təyin edilməmiş yandırma zavodunda 200 lari məbləğində cərimə ilə nəticələnəcək. Və nəhayət, qeyd olunan mövzudan bəhs etmək insanın ekoloji cəhətdən təmiz mühitdə yaşamaq, təmiz havada olmaq və sağlamlığımızı qorumaq kimi konstitusion hüququnu qorumaq üçün cəmiyyətin bütün səviyyələrində hər bir vətəndaşın borcudur.